Λεισμανιωση - Kala azar
Η Leishmania είναι ένα προμαστιγωτό πρωτόζωο το οποίο προκαλεί τη δερματική και τη σπλαχνική μορφή στο σκύλο, στον άνθρωπο και σε άλλα είδη θηλαστικών.
Η νόσος ενδημεί στις Μεσογειακές χώρες και στη Νότια Αμερική και η δεξαμενή του πρωτόζωου στη φύση είναι ο σκύλος και τα τρωκτικά που μεταδίδεται με τους φλεβοτόμους και το συχνότερο αίτιό της είναι η Leishmania infantum.Στις γάτες η νόσος μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή μπορεί να εκδηλωθεί μόνο με δερματικές αλλοιώσεις.
Η μετάδοση της νόσου γίνεται με τα νύγματα των φλεβοτόμων και κινδυνέυουν περισσότερο τα ζώα τα οποία ζούν στην ύπαιθρο.
Η συνηθέστερη μορφή της νόσου είναι η δερματική η οποία εκδηλώνεται με δερματικές αλλοιώσεις και η λοίμωξη μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική για μήνες ή και για χρόνια.Η κλινική εικόνα της νόσου χαρακτηρίζεται από πυρετό, απώλεια σωματικού βάρους,ατροφία των μυών,έμετοι,διάρροια,ηπατομεγαλία,σπληνομεγαλία και λεμφογαγγλιομεγαλία.Στο δέρμα παρατηρείται ελκώδης ή κοκκιωματώδης δερματίτιδα η οποία χαρακτηρίζεται από μη κνησμώδη αλωπεκία στο πρόσωπο,υπερκεράτωση,φολίδωση,έλκη στα βλεννογονοδερματικά όρια και δερματικά οζίδια στο πρόσωπο,στα πτερύγια των αυτιών και τα πελματικά φύματα.Στους οφθαλμούς παρατηρείται πρόσθια ραγοειδίτιδα,επιπεφυκίτιδα και βλεφαρίτιδα.Επίσης μπορεί να παρατηρηθεί επίσταξη(αιμορραγία από τη μύτη), πολυαρθρίτιδα,σπειραματονεφρίτιδα,πολυουρία-πολυδιψία,ίκτερος και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
H διάγνωση της νόσου στηρίζεται στο ιστορικό,στην κλινική εικόνα,,στην ορολογική εξέταση,στα διάφορα επιχρίσματα(μυελό των οστών,λεμφογαγγλίων,σπλήνα και από τις δερματικές αλλοιώσεις)και με την PCR(μυελό των οστών,λεμφογάγγλια,σπλήνας).Η ορολογική εξέταση και η PCR γίνεται σε ειδικά διαγνωστικά εργαστήρια
H αρχική θεραπεία εφόδου στηρίζεται στο συνδυασμό της μιλτεφοσίνης με την αλλοπουρινόλη ή των αντιμονιούχων φαρμάκων και της αλλοπουρινόλης.Στη συνέχεια της θεραπείας χορηγείται μόνο αλλοπουρινόλη για μεγάλο χρονικό διάστημα για την αποφυγή της επανεμφάνισης των συμπτωμάτων.
Η πρόληψη της νόσου στηρίζεται στη χρησιμοποίση των διάφορων εντομοαπωθητικών που κυκλοφορούν στο εμπόριο(περιλαίμια,αμπούλες,σπρέυ με σιτρονέλλα).Επίσης ιδιαίτερα αποτελεσματικά είναι τα περιλαίμια τα οποία περιέχουν δελταμεθρίνη και οι αμπούλες που περιέχουν περμεθρίνη.Οι σκύλοι που χρησιμοποιούνται ως αιμοδότες θα πρέπει να ελέγχονται συστηματικά για την αποφυγή της ιατρογενούς μετάδοσης της νόσου.
Στην πρόληψη της νόσου τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελλάδα έχει προστεθεί και ο εμβολιασμός ο οποίος αρχίζει από την ηλικία των 6 μηνών και περιλαμβάνει 3 δόσεις σε διάστημα 3 εβδομάδων και στη συνέχεια ακολουθεί ο ετήσιος αναμνηστικός εμβολιασμός.Η εγκατάσταση της ανοσίας πραγματοποιείται 4 εβδομάδες μετά από την ολοκλήρωση του αρχικού εμβολιακού σχήματος.Επίσης πρίν τον αρχικό εμβολιασμό θα πρέπει να ελέγχεται το ζώο και εφόσον είναι αρνητικό το αποτέλεσμα να πραγματοποιείται ο εμβολιασμός.Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι ο εμβολιασμός έναντι της λεισμανίωσης πρέπει να απέχει απο τους άλλους εμβολιασμούς τουλάχιστον δύο εβδομαδες.
Συμπερασματικά η λεισμανίωση έιναι ένα σοβαρό νόσημα το οποίο εάν γίνει η κατάλληλη πρόληψη,οι απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις κάθε εξάμηνο και ο εμβολιασμός τότε μπορούμε να μειώσουμε αισθητά τον κίνδυνο μόλυνσης του ζώου.Στην περίπτωση που το ζώο μολυνθεί τότε με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορουμε να του εξασφαλίσουμε μια καλή ποιότητα ζωής.
Παραγυιός Νίκος