VetCure.gr

ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΙΚΡΩΝ ΖΩΩΝ

Τοξοπλάσμωση

images

Η τοξοπλάσμωση προκαλείται από το πρωτόζωο παράσιτο Τoxoplasma gondii και είναι μια αρκετά γνωστή παρασίτωση στο ευρύ κοινό, καθώς ο έλεγχός της περιλαμβάνεται στις προγεννητικές εξετάσεις. Όμως, δυστυχώς, υπάρχει ακόμα μεγάλη παραπληροφόρηση γύρω από την τοξοπλάσμωση, στη χώρα μας.

To παράσιτο πολλαπλασιάζεται μέσα στα κύτταρα του εντέρου της γάτας και άλλων αιλουροειδών («τελικός ξενιστής») και για 10-20 ημέρες η «άωρη» μορφή του διασπείρεται με τα κόπρανα του μολυσμένου ζώου στο περιβάλλον. Στο περιβάλλον και σε 2-4 ημέρες η άωρη μορφή του παρασίτου εξελίσσεται σε «ώριμη».

Όταν η ώριμη μορφή του παρασίτου καταποθεί από κάποιο θηλαστικό (συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου) ή πτηνό («ενδιάμεσος ξενιστής»), αυτό μολύνεται και τα παράσιτα φτάνουν στα κύτταρα διάφορων ιστών, όπου πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας τοξοπλασμικές «κύστεις» (<0,3 χιλιοστά). Ο ενδιάμεσος ξενιστής μπορεί επίσης να μολυνθεί καταναλώνοντας ιστούς με τέτοιες «κύστεις».

Η γάτα μολύνεται όταν καταναλώσει ένα μολυσμένο ζώο (συνήθως ένα μικρό θήραμα π.χ. ποντίκι ή πτηνό) και πολύ σπανιότερα με την κατάποση ώριμων μορφών από το περιβάλλον. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το παράσιτο, στη γάτα, εκτός από το έντερο, φτάνει και σε διάφορους ιστούς, ακριβώς όπως και στους υπόλοιπους ξενιστές, δημιουργώντας τις ίδιες «κύστεις».

Στους ιστούς, το παράσιτο παραμένει ζωντανό για πολλά χρόνια (συνήθως εφ' όρου ζωής) προκαλώντας παραγωγή αντισωμάτων από τον οργανισμό του ξενιστή, «προστατεύοντάς» τον με αυτόν τον τρόπο από νέες μολύνσεις. Έτσι, η γάτα αποβάλλει το παράσιτο με τα περιττώματά της μόνο την πρώτη φορά που θα μολυνθεί στη ζωή της και μόνο για 10-20 ημέρες. Υπολογίζεται δε, ότι ανα πάσα στιγμή και ανά τον κόσμο, μόνο το 1% των γατών αποβάλλει το παράσιτο.

Η μόλυνση στον άνθρωπο συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά κάποιες φορές μπορεί να εμφανιστούν διόγκωση λεμφαδένων, πυρετός, μυαλγία, προβλήματα όρασης κ.ά. Αν μία γυναίκα μολυνθεί για πρώτη φορά στη ζωή της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και δεν γίνει έγκαιρα θεραπεία, οι πιθανότητες να μολυνθεί το έμβρυο (συγγενής τοξοπλάσμωση), ανάλογα με το χρονικό σημείο της μόλυνσης είναι 10-15% για το πρώτο, 30% για το δεύτερο και 60% για το τρίτο τρίμηνο εγκυμοσύνης. Οι επιπτώσεις της συγγενούς τοξοπλάσμωσης ποικίλουν από ασυμπτωματική μόλυνση μέχρι και εμβρυϊκό θάνατο.

Με βάση τις παραπάνω πληροφορίες μπορούν να απαντηθούν οι πιο συχνές ερωτήσεις για την τοξοπλάσμωση:

Πώς μολύνεται ο άνθρωπος;

Καταναλώνοντας ωμό ή ατελώς ψημένο μολυσμένο κρέας διάφορων ζώων ή σπανιότερα, τρώγοντας ατελώς πλυμένα ωμά φρούτα και λαχανικά πάνω στα οποία υπάρχουν οι ώριμες μορφές του παρασίτου.

Τι πρέπει να κάνουμε για να μην μολυνθούμε;

Πρέπει να καταναλώνουμε πάντα καλοψημένο κρέας και να πλένουμε σχολαστικά τα φρούτα και τα λαχανικά που καταναλώνονται ωμά. Επιπλέον, να φοράμε γάντια όταν ασχολούμαστε με την κηπουρική και γενικά με εργασίες στο χώμα. Επίσης, να μην χρησιμοποιούμε το ίδιο μαχαίρι που επεξεργαστήκαμε ωμό κρέας για να κόψουμε σαλάτα, ψωμί κ.λ.π., χωρίς να το πλύνουμε πρώτα.

Πρέπει η έγκυος να διώξει τη γάτα της;

Όχι. Αρκεί η γάτα να παραμένει μέσα στο σπίτι και να ταΐζεται με μαγειρεμένη ή βιομηχανοποιημένη τροφή. Έτσι, δεν θα υπάρχει περίπτωση να μολυνθεί. Αν για κάποιο λόγο αυτό δεν είναι εφικτό, είναι καλό να καθαρίζεται η άμμος υγείας της γάτας καθημερινά από τα κόπρανά της, καλύτερα φορώντας γάντια. Με τα επιδημιολογικά δεδομένα που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία επιβεβαιώνεται ότι η συμβίωσή μας με γάτες δεν αυξάνει την πιθανότητα να μολυνθούμε.

Πρέπει να εξετάσω τη γάτα μου;

Η εξέταση της γάτας δεν έχει ιδιαίτερη πρακτική αξία γιατί α) η αποβολή των άωρων παρασίτων στα κόπρανα γίνεται μόνο μετά την πρώτη μόλυνση της γάτας και μόνο για λίγες ημέρες β) η ταυτοποίηση του παρασίτου στο μικροσκόπιο δεν είναι δυνατή (υπάρχουν κι άλλα παρόμοια παράσιτα), γ) η ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων στο αίμα της γάτας (όπως γίνεται στον άνθρωπο) είναι εφικτή αρκετές ημέρες μετά την μόλυνση της γάτας, οπότε η περίοδος αποβολής των παρασίτων με τα κόπρανά της έχει παρέλθει.

Μπορεί να μολυνθεί ένας άνθρωπο από έναν άλλο ή από το σκύλο του;

Όχι. Το παράσιτο δεν μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων ούτε από το σκύλο στον άνθρωπο. Ο πραγματικός εχθρός της υγείας μας στην περίπτωση της τοξοπλάσμωσης είναι η άγνοια και οι παραπλανητικές οδηγίες που δεχόμαστε από κάθε πιθανή πλευρά. Η ενημέρωση με επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες είναι ο μόνος τρόπος για να προστατευθούμε.

         Παραγυιός Νίκος